فصل ششم:عصر طلائی ظهور

نشانه های ظهور

الف) نشانه های ظهور
امر ناگهانی
در روایتی که حضرت رضا علیه السلام از پدران بزرگوارش از رسول خدا (ص) نقل می‌کند، چنین آمده است:
به پیامبر (ص) عرض شد: ای رسول خدا ! آن قائم که از نسل شماست چه وقت ظهور می‌کند ؟ آن حضرت (ص) فرمود ¹: ظهور او مانند قیامت است یعنی، با استناد به‌ایات قرآن، ساعت و وقت آن را فقط خداوند تبارک و تعالی می‌داند و بس!
امام رضا علیه السلام می فرماید:
«إذا رُفِعَ الْعِلْمُ مِنْ بَیْنِ أَظْهُرِکُمْ، فَتَوَقَّعُوا الْفَرَجَ مِنْ تَحْتِ أَقْدامِکُمْ».
«هنگامی که علم از میان شما رخت بربندد، از زیر پای خود فرج را انتظار بکشید».² (یعنی به-صورت ناگهانی).
«وَیَسْبِقُ ذلِکَ خُرُوجُ أثْنی عَشَرَ رَجُلاً مِنْ آلِ أَبی طالِبٍ، کُلُّهُمْ یَدَّعِی اْلإمامَةَ لِنَفْسِهِ.»
«پیش از ظهور او، دوازده نفر از فرزندان حضرت ابوطالب علیه السلام»
بزنطی از حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام در باب نشانه های ظهور حضرت بقیة الله روحی له الفداء نقل
می کند که آن حضرت می فرمایند:
³«قَبْلَ هَذَا الْاَمْرِ السُّفْیانِیُّ وَ الْیَمانِیُّ وَالْمَرْوانِیُّ وَ شُعَیْبُ بْنُ صالِحٍ و...».
در مقدمه قیام فرزندم حضرت مهدی علیه السلام چهار علامت دیده می شود:
1- خروج سفیانی
2- قیام یمانی
3- خروج مروانی
4- شعیب بی صالح
امام علیه السلام در ادامه فرمود: قبل از ظهور، نشانه‌هایی است که حادثه‌ای بین حرمین اتفاق می‌افتد. پرسیدند: این حادثه چیست؟
فرمود: غضبی برافروخته می‌شود و سفیانی، پانزده نفر از خاندان محمد علیه السلام لشکر سفیانی را در بر می‌گیرد^4
5...اِنَّ السُّفْیانِیَّ وَ کَلْباً یُقْتَلُونَ فِی بَیْتِ الْمُقدِسِ...
سفیانی و یک نفر از بنی کلی در بیت المقدس در زمان بیعت با امام زمان (عج) کشته می‌شوند که آن دو را می‌گیرند و دستور داده می‌شود که در میدان عمومی، سر بریده شوند. سپس زنان و غنایم در دروازه دمشق به فروش می‌رسند.
سر بریدن سفیانی، در کرانه دریاچه طبریه انجام می‌شود، ولی در این حدیث به علت کثرت نقل راویان، مکانی دیگر ذکر شده است.
إِنَّ السُّفْیانِی یُذْبَحُ عَلی بَلاطَةِ بابِ إِبْلیاءَ.
سفیانی بر تخته سنگی در دروازه‌ایلیا، سر از تنش جدا می‌شود ممکن است، مراد از دروازه‌ایلیا، راه ورودی فلسطین که همان راه قدس است، باشد.
امیرالمومنینعلیه السلام در رابطه با سفیانی می‌فرماید⁶:
فی ذلِکَ العَهْدِ یُقْتَلُ خَلیفَةٌ مالَهُ فِی السَّماءِ عاذِرٌ وَلافِی الأَرْضِ نَاصِرٌ.
در آن زمان، حاکمی کشته می‌شود که در آسمان، عذری ندارد و بر روی زمین، یاری رسانی برای او نیست.

خروج اصهب و ابقع
امام رضا علیه السلام در مورد فتنه های یاد شده می فرماید:
«مِنْ عَلاماتِهِ أَن یَکُونَ خَرابُ الشّامِ حینَ اِلْتِقاءِ الرَایاتِ الثَّلاثِ فیها: اَلَأَبْقَعُ، وَالْأَصْهَبُ، وَ السُّفْیانِیُّ».
«از نشانه های ظهور آن حضرت ویرانی شام به هنگام برخورد سه لشگر در زیر پرچم های سفیانی و اَصْهَب و اَبْقَع است».⁷

کشتار بی امان
امام رضا علیه السلام فرمود:
«قَبْلَ هذَا اْلأَمْرِ قَتْلٌ بَیُوحٌ. قیلَ: وَ مَا الْبَیُوحُ؟ قالَ: دائِمٌ لا یَفْتُرُ »⁸
« قبل از این امر (ظهور) کشتار بسیار داغی رخ خواهد داد، از حضرت پرسیده شد: کشتار داغ چیست ؟ ایشان فرمود: کشتاری که پیوسته است، قطع نمی شود و به سردی نمی گراید »
به تعبیری، کلام امام رضا علیه السلام حاکی از شدت کشت و کشتار و دیگر اینکه در آن زمان خون مردم مباح شمرده می‌شود.

دگرگونی زمین و آسمان
علی بن موسی الرضا علیه السلام می فرماید:
«قَبْلَ ذلِکَ یَوْمٌ بَؤُوحٌ».
« پیش از آن، روز بسیار داغی هست.»
امام زمان (عج) می فرماید:
«...وَ اجْتَمَعَ الشَّمْسُ وَ الْقَمَرُ وَ اسْتَدارَتْ بِهِما الْکَواکِبُ وَ النُّجُومُ»
«خورشید و ماه گرد آیند و ستارگان ثابت و سیار آنها را احاطه کنند.»
شاید منظور از گرد آمدن خورشید و ماه، قرار گرفتن آنها در یک مسیر در اثر کسوف و خسوف غیرعادی باشد.
تعبیر گردآمدن خورشید و ماه در قرآن کریم نیز آمده است: «وَ جُمِعَ الشَّمْسُ وْالْقَمَرُ»: «خورشید و ماه گرد آیند». ⁹
جالب اینکه ستاره شناسان نوشته اند که کرات منظومه شمسی امسال (سال تألیف کتاب) در برابر خورشید در یک استقامت قرار می گیرند که چنین وضعی بسیار نادر است و زنگ خطرهائی را به صدا در می آورد.
امام رضا علیه السلام: إِتَّقُواللهَ، وَ اسْکُنُوا ما سَکَنَتِ السَّماءُ وَ اْلأَرْضٌ ¹⁰
از خدواند بترسید و تا آسمان و زمین آرام است، آرام باشید!
آرامش آسمان، به دلیل شنیده نشدن ندایی برای نام صاحبشان و آرامش زمین بخاطر واقع نشدن خشف ( نابودی) سپاه (سفیانی) است، بانگ آسمانی، واقع می‌شود و به دنبالش اتفاق بزرگی رخ می‌دهد.
ابی بصیر نقل می کند که امام صادق علیه السلام فرمودند:
یُنادی بِاسْمِ الْقائِمِ عَلَیْهِ السَّلامُ فی لَیْلَةِ ثَلاثٍ وَ عِشْرینَ وَ یَقُومُ فی یَوْمِ عاشُوراء وَ هُوَ الْیَومُ الَّذی قُتِلَ فیهِ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلِیٍّ عَلَیْهِمَا السَّلامُ لکانّی فی یَوْمِ السَّبْتِ الْعاشِرِ مِنَ الْمُحَرَّمِ قائماً بَیْنَ الرُّکْنِ وَ الْمَقامِ جَبْرْئیلُ عَلَیْهِ السَّلامُ عَنْ یَمیِنِهِ یُنادی «الْبَیْعَةُ لِلّهِ» فَتَصیرُ اِلْیهِ شیعَتُهُ مِنْ اَطْرافِ اْلاَرْضِ تُطْوی لَهُمْ طَیًّا حَتّی یُبایِعُوهُ فَیَمْلَأُ اللهُ بِهِ الْاَرْضَ عَدْلاً کَما مُلِئَتْ جَوراً وَ ظُلْماً. ¹¹
در شب بیست و سوم منادی به اسم قائم علیه السلام ندا می کند. و قیام آن حضرت در روز عاشواست که حضرت امام حسین علیه السلام و یارانش را کشتند. گویا می بینیم [قائم را] که در روز شنبه دهم محرم (عاشورا) بین رکن و مقام ایستاده و جبرئیل علیه السلام در طرف راست اوست و ندا می کند که «بیعت برای خدا». شیعیان امام عصر (روح له الفداء) (شیعیان خاص) از اطراف و اکناف عالم می آیند و زمین زیر پای آنها به سرعت در نور دیده می شود. آنگاه امام زمان دنیا را پر از عدل و داد می کند چنان که پر از ظلم و جور شده باشد.
در ارتباط با نشانه های ظهور حضرت بقیَة الله ارواحنا له الفداء ابی بصیر از امام صادق علیه السلام به چند علامت اشاره می فرماید:
1- ندای آسمانی در شب بیست و سوم است (ظاهراً بیست و سوم ماه مبارک رمضان).
2- قیام در روز عاشورا است.
3- جبرئیل در طرف راست آن حضرت می ایستد و فریاد می زند: «بیعت برای خدا»؛ یعنی بیعت با امام عصر بیعت کردن با خداست.
4- شیعیان (افراد خاصّ) با طیّ الارض خدمتشان می رسند.
5- زمین پر از عدل و داد می شود.

ندای آسمانی (بشارت ظهور)
حسن بن محبوب از وجود مقدس حضرت ثامن الائمّه علی بن موسی الرَضا علیه السلام حدیثی بیان کرده است که ذیلاً به نظر خوانندگان عزیز می رسد:
اِنَّهُ قالَ لابُدَّ مِنْ فِتْنَةٍ صَمّاءَ صیلمٍ یَسْقُطُ فیها کُلُّ بِطانَةٍ وَ وَلیجَةٍ وَ ذلِکْ عِنْدَ فِقْدانِ الشّیعَةِ الثالِثَ مِنْ وُلْدی یَبْکی عَلَیْهِ اَهْلُ السَّماءِ وَ اَهْلُ الْاَرْصِ وَکَمْ مِنْ مُؤْمِنٍ مُتَأَسِّفٍ حَرّانٍ حَزینٍ عِنْدَ فَقْدِ الْماءِ الْمَعینِ کَاَنّی بِهِمْ اَسَرَّما یکُونُونَ وَ قَدْ نُودُوا نداءً یَسْمَعُهُ مَنْ بَعُدَ کَما یَسْمَعُهُ مَنْ قَرُبَ یَکُونُ رَحْمَةً لِلْمُؤْمِنینَ وَ عَذاباً لِلْکافِرینَ فَقُلْتُ وَ اَیُّ نِداءٍ هُوَ (قالَ عَلَیْهِ السَّلامُ) یُنادونَ فی رَجَبٍ ثَلاثَةَ اَصْوابٍ مِنَ السَّماءِ صَوتاً مِنْها اَلا لَعْنَةُ اللهِ عَلَی الظَالِمینَ وَالصُّوتُ الثّانِی اَزِفَتِ الآزفة یا مَعْشَرَ الْمُؤمِنینَ وَالصَّوتُ الثَالِثُ یَرونَ بَدَناً بارِزاً نَحُوَ عَیْنِ الشَّمْسِ هذا اَمیرُالْمُؤمِنینَ قَدْ کَرَّ فی هَلاکِ الظّالِمینَ (وَ فی رَوایةٍ الْحِمْیَریّ) وَالصّوتُ بَدَنٌ یُری فی قَرْنِ الشَّمْسِ یَقُولُ اِنّ اللهَ بَعَثَ فُلاناً فَاسْمَعُوا لَهُ وَ اَطیعُوا وَ قالاً جَمیعاً فَعِنْدَ ذلِکَ یَأتِی النَاسَ الْفَرَجُ وَ تَوَدُّ النَاسُ لَوْ کانُوا اَحْیاءً وَ یَشْفِی اللهُ صُدُورَ قَوْمٍ مؤْمِنینَ. ¹²
ناچار باید فتنه ای سخت و بزرگ و بلایی و بنیان کن دامن مردم را بگیرد که تمام سدهای دوستی و رابطه های خویشاوندی و اعتمادهای قومی و دوستی درهم کوبیده شود (پناهگاهی نباشد) و این سختی ها و بلاها در وقتی است که شیعه سومین فرزندم را از دست بدهند (یعنی امام حسن عسگری علیه السلام وفات کند و حضرت مهدی علیه السلام غایب باشد). پنهان بودن او چندان سنگین است که ساکنان آسمانها و نیز اهل زمین بر او و از فراق او گریه می کنند و چه بسیار افراد با ایمان که در این زمان در آتش هجران می سوزند و به آب گوارا (ماءِ معین) دست نمی یابند. گویی می بینیم سرور و خوشحالی آنان را که در نتیجه شنیدن یک صدا به آنها دست می دهد. شنیدن این صدا برای آنهایی که نزدیک یا دورند یکسان است (همه می شنوند) و آن ندا رحمت است برای اهل ایمان و عذاب است برای کافران. عرض کردم: آن ندا چیست؟ فرمودند: سه صدا در ماه مبارک رجب شنیده می شود البته از آسمان:
اول. آگاه باشید که ستمگران از رحمت خدا دور و ملعون اند.
دوم. «اَزِفَتِ الآزفة یا مَعْشَرَ الْمُؤمِنینَ» (نزدیک شد نزدیک شونده ای گروه مؤمنان!).
سوم. بدنی را در خورشید می بینند. گوینده آسمانی فریاد می زند: این است امیرالمؤمنین که به دنیا برگشته است برای هلاکت کردن ستمگران (این بدن، وجود مقدَس حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است.)
روایت حمیری می گوید: صوت سوم از آسمان گوینده ای می گوید: ای مردم! خداوند فلان بن فلان (یعنی حجة بن الحسن عسگری) را مأمور فرموده است بر شما، واجب است او را اطاعت کنید. در این موقع برای همه مردم فرج می شود و آنهایی که از این دنیا رفته اند آرزو می کنند ای کاش زنده بودند. و خداوند دلهای مؤمنان را شفا می دهد.
بر اساس این ندای آسمانی یکی از معجزات الهی است که در آن زمان قدرت خداوند برای مردم جلوه گر می‌شود.
امام رضا علیه السلام می فرماید:
وَ یُنادی مُنادٍ مِنَ السَّماءِ فِی اَوَّلِ النَّهارِ، یَسْمَعُهُ کُلُّ قَوْمٍ بِاَ لْسِنَتِهِمْ أَلا اِنَّ الْحَقَّ فِی عَلّیِ وَ شیعَتِهِ ¹³
منادی آسمانی، در اول صبح، به زبان هر منطقه‌ای ندا می‌دهد که « بدانید حق با علی و پیروان اوست»
در این زمانه‌ای که در آن بسر می‌بریم، بارها دیده‌ایم که در مقر سازمان ملل، روسای کشورهای مختلف، تنها با گذاشتن، یک گوشی در گوش خود، در یک لحظه همگی، سخنران مجلس را به زبان مادری خود شنیده‌اند.
با این وجود چگونه می‌توان واقع شدن این جریان را از طرف خدای بزرگ انکار کرد ؟
آیا خدای متعال، قادر به انجام چنین کاری نیست؟!
بنابراین، انکار این اتفاقات در آستانه ظهور تنها مختص انسان‌های کوته فکر و بد اندیش است. ¹⁴
عالم آل محمد علیه السلام می فرماید:
یُنادی مُنادٍ مِنَ السَّماءِ یَسْمَعُهُ جَمیعُ أَهْلِ الْأَرْضِ بِالدُّعاءِ إلَی الْقائِمِ، فَیَقُولُ: أَلا إنَّ حُجَّةَ اللهِ قَدْ ظَهَرَ عِنْدَ بَیْتِ اللهِ، فَاتَّبِعُوهُ فَإنَّ الْحَقَّ مَعَهُ وَفیهِ
منادی ای از آسمان ندا می‌دهد و همه اهل زمین را به سوی قائم (عج) دعوت می‌کند و به طوری که تمام زمینیان صدای او را می‌شنوند، می‌گوید: بدانید که حجت خدا در خانه خدا ظهور کرده است. پس از او پیروی کنید که حق با او و از اوست¹⁵

ندای تشکیکی (صدای زمینی)
یُنادی مِنَ السَّماءِ اَوَّلِ النَّهارِ: اَلا إِنَّ الْحَقَّ مَعَ عَلیَّ و شیعَتِهِ، ثُمَّ یُنادی إبلیسُ فی آخِرِ النَّهار مِنَ الْأَرْضِ: اَلا اِنّ الحَقَ مَعَ فُلانٍ وشیعَتِهِ، فَعِنْدَ ذلِک یَرْتابُ المُبْطَلِبُونَ ¹⁶
در روایات از دعوت به باطل تعبیر به « صدای زمینی و از دعوت به حق به صدای آسمانی شده است»
امام باقر علیه السلام می‌فرماید:
« در ابتدای روز ، گوینده‌ای در آسمان ندا می‌دهد: آگاه باشید که حق با علی و شیعیان اوست. پس از آن در پایان روز ، شیطان- که لعنت خدا بر او باد- از روی زمین فریاد می‌کند که حق با فلانی و پیروان اوست. پس در این هنگام ، باطل گرایان به اشک می‌افتند.»
هم زمان با شنیده شدن صدای آسمانی و یا کمی پس از آن ، در روی زمین نیز صدایی شنیده می‌شود. ندا دهنده شیطان است که مردم را به گمراهی فرا می‌خواند و می‌کوشد با ایجاد تردید در مردم ، آنها را از حمایت مهدی (عج) و اجابت دعوت آسمانی باز دارد.
امام باقر علیه السلام در فرازی از یک روایت بلندبالا چنین می فرمایند:
«...لابُدَّ مِنْ هذَیْنِ الصَّوْتَیْنِ قَبْلَ خُرُوجُ الْقائِمِ (عج): صَوْتٌ مِنَ السَّماءِ، وَ هُوَ صَوْتٌ جِبْرِئیلُ، وَ صَوْتٌ مِنَ الأرضِ، وَ هُوَ اِبْلیسَ اللَعین.» ¹⁷
به ناچار این صیحه پیش از قیام قائم (عج) شنیده خواهد شد: یکی از آسمان که صدای جبرئیل امین است و دیگری از مین که صدای شیطان لعین است.

1-این حدیث با مضمون دیگري که شبیه حدیث فوق میباشد در غیبت، نعمانی، ص 133 و 162 ، بحارالانوار/ج 52/ص 251 و 233
2-بحارالانوار/ج 51/ص 15/ باب ماورد عن الرضا (ع)/ش8
3-مکیال المکارم/ج 2/ص 186
4-بحارالانوار/ج 52 /ص 211 ؛ منتخب الاثر/ص 455
5-الزام الناصب، ص 201
6-بحارالانوار/ج 52/ص 201,240
7-بحارالانوار ج 52 /ص 237 ، غیبت نعمانی، ص 133 ، الزام الناصب، ص184
8-الغیبه، نعمانی، ص 144 ، بحارالانوار، ج 52 ، ص 182 ، باب علامات ظهوره، ش 8
9-الزام الناصب، ص 108
10-بحارالانوار، ج 52 ، ص289,139
11-ارشاد مفید، ص353
12-الغیبه، طوسی، ص 268 ، الغیبه نعمانی، ص 94 ، بحارالانوار، ج 52 ، ص 289 ، باب یوم خروجه و مایحدث عنده، بحارالانوار، ج53 ، ص 91 ، باب الرجعه، ش 97
13-الزام المناسب، ص 190
14-روز رهایی، ج 2، ص 617
15-اعلام الوري، ص 408 ، بحارالانوار، ج 52 ، ص 322
16-اعلام الوري، ص 426 ، منتخب الاثر، 457 ، بحارالانوار، ج 52 ، ص 290
17-الغیبۀ نعمانی، ص 253 ، الغیبه، شیخ طوسی، ص 274 ، بحارالانوار، ج 52 ، ص295,396 ح 49