تشرف به دیدار امام معصوم (علیه السّلام ) چه درحال حیات و چه پس از شهادت و هنگام زیار قبور ائمه (علیه السّلام ) آدابی دارد که آن را ازدیدارهای معمولی جدا می کند .رعایت طهارت ، ادب ، متانت ، حضور قلب ، از جمله این است.
زیارت قبر ائمه (علیه السّلام) ، آداب ویژه ای دارد ، از قبیل :نماز خواندن ، حاجت خواستن ، بی آلایش و غمگین وغبارآلود ، راه زیارت را پیمودن ، پیاده رفتن ، غسل زیارت کردن ، تکبیر گفتن وداع کردن[1]شهید ثانی در کتاب « دروس» چهارده آداب برای زیارت می شمارد که خلاصه آنها چنین است:
اول :غسل ، پیش از ورود به حرم، باطهارت بودن و با لباس تمیز وخشوع وارد شدن.
دوم : بر آستانه حرم ایستادن ، دعا خواندن و اذن ورود طلبیدن.
سوم : کنار ضریح مطهر ایستادن و خود را به قبر نزدیک ساختن.
چهارم : رو به حرم پشت به قبله ایستادن درحال زیارت ، سپس صورت بر قبر نهادن و سپس به بالای سر رفتن .
پنجم:زیارت های وارده را خواندن و سلام گفتن .
ششم : پس از زیارت ، دو رکعت نماز خواندن.
هفتم :پس از نماز ، دعا کردن وحاجت خواستن.
هشتم : کنار ضریح مقداری قرآن خواندن و ثواب آن را هدیه به امام کردن.
نهم : در همه حال ، حضورقلب داشتن و استغفار کردن.
دهم : به نگهبانان وخادمان حرم احسان و احترام کردن.
یازدهم : پس از بازگشت به خانه ، دوباره به حرم و زیارت رفتن و در آخرین زیارت ، دعای وداع خواندن.
دوازدهم : پس از زیارت ، بهتر از قبل از زیارت بودن.
سیزدهم : بعد از تمام شدن زیارت ، زود ازحرم بیرون آمدن وهنگام خروج ، عقب عقب بیرون آمدن.
چهاردهم : صدقه دادن به نیازمندان آن شهر وآستانه ، به ویژه به تنگدستان از دودمان رسول خدا احسان کردن.[2] رعایت این آداب ، قرب روحی و معنوی می آورد و سازندگی زیارت را افزون می سازد و فلسفه تشریع زیارت نیز ، همین بهره وری از معنویات اولیاء خداست [3]
پی نوشت:
[1] ر.ک «بحارالانوار، ج 98،ص 140به بعد.»
[2] همان، ج97، ص 134.
[3] دراین زمینه ر.ک« زیارت » به قلم مؤلف ، نشر سازمان حج و زیارت.
