امام رضا(علیه السلام) الامامُ الأنیسُ الرفیق، و الوالدُ الشَّفیق، و الاَخُ الشَّقیق، و الامُّ البَرَّةُ بالولِد الصَّغیر، ومَفزعُ العباد فی الداهبةِ الناد...
اصول کافی 1/200، مسندالإمام الرضا(ع) 1/98)
... امام مونسی است غمگسار، و پدری است مهربان، و برادری است دلسوز،و ( درعواطف مانند) مادری است نیک رفتار نسبت به فرزندِ خردسال، و او پناه مردمان است به هنگام پیش آمدهای ناگوار.
رابطه عاطفی امام و امت
امام رضا علیه السلام: یا بنَ شبیب! اِن سَرّک اَن تکونَ مَعنا فی الدَّرجاتِ العُلی مِن الجِنانِ، فَاحزَن لحُزننا، و افرَح لِفَرَحِنا، و علیکَ بِولایَتِنا. فلو انَّ رجلاً اَحبَّ لحَشَرهُ اللهُ مَعه یومَ القیامةِ.
ای ابن شبیب! اگر دوست داشتی درجایگاههای بلند بهشت با ما باشی، پس برای غم ما اندوهگین باش، و برای شادی ما شادی کن و به (دستاویز) ولایت( و دوستی) ما چنگ افکن. بی گمان اگر مردی سنگی را دوست بدارد، خداوند او را در روز رستاخیز با آن سنگ محشور گرداند.
عیون اخبار الرضا«ع»1/300؛ امالی صدوق/115
خودشناسی
امام رضا علیه السلام : أَفضل العَقلِ، مَعرفةُ الانسانِ نَفسَه.
بحارالأنوار 72/352
بالاترین مرتبه خردمندی این است که انسان خودش را بشناسد.
خودشناسی، پایه و محور خداشناسی است، چنانچه در سخن پیامبر بزرگوار اسلام آمده است که « هر کس خود را شناخت خدا را شناخته است».
عقل گرایی
امام رضا(علیه السّلام) : إنَّ الله خلق العقل فقال له :... و عزَّتی وجلالی ما خلقتُ شیئاً اَحسنَ منک، او اَحبَّ اِلیَّ منک...
اصول کافی 1/28
خداوند عقل را آفرید سپس به اوگفت : .... به عزّت و جلال خودم سوگند، مخلوقی زیباتر و محبوب تر از تو نیافریدم.
امام رضا(علیه السّلام):
صَدیقُ کلِّ امرِءٍ عَقلُه، وعَدُوُّه جهلُه.
اصول کافی 1/11
دوست هر کس عقل و دانایی اوست، و دشمن هرکس جهل ونادانی او.
