یاد آوری
پس از چند شماره که درباره رابطه ی زیارت با عشق و محبت و نیز زیارت خانه هدا و حرم رسول صحبت کردیم قصد بر آن بود که وارد اصل مبحث زیارت شویم...
ولی ... شوق نجف پای ما را به بارگاه علوی کشاند.
چه می توان کرد؟
مگر می شود از زیارت کعبه، که زادگاه علی است سخن گفت، و از بارگاه پیامبر در مدینه زیارت کرد ولی بدون سرزدن به نجف به دنبال بحث رفت؟
هرگز ! لابد پس از نجف هم نوبت کربلا خواهد بود.
چه می دانیم تا دل در کدام وادی پر زند و پای دل در کدام خاک گل شده با آب دیده، بنشیند. رشته بحث را به خود اهلبیت سپرده ایم که قلم و قلمزن را به آنجا که می خواهند ببرند.
باری... در این قسمت از مبحث زیارت سر بر آستان مولایمان علی علیه السلام می سائیم و با تربت علوی دیدار می کنیم.
طبیعی است که باید به تاریخ کوفه هم اشاره ای بکنیم.
اگر آماده زیارت و دیدارید بسم الله ...
پیامبر اکرم (ص) خطاب به حضرت علی (ع) :
یا علی ! به خدا سوگند تو در سر زمین عراق کشته و دفن می شوی .
علی ( ع) : یا رسول الله ! برای زائران ما و آباد کنندگان و ملازمان قبور ما چه پاداشی است؟
پیامبر ( ص) : خداوند ، قبر تو و فرزندت را از بقعه ها وعرصات بهشتی قرار داده و قلوب بندگان برگزیده و نجیب خود را به سوی شما متمایل ساخته است به گونه ای که در راه شما، شکنجه و آزار و تحقیر را متحمل می شوند ولی قبور شما را آباد می کنند و به عنوان تقرب به خداوند و دوستی با پیامبر ، فراوان به زیارت آن قبور می آیند. اینان اختصاص یافتگان به شفاعت من می باشند.
هر کس به تعمیر و آبادی قبور شما بپردازد گویا در بنای بیت المقدس حضرت سلیمان را یاری کرده است...
بر تربت ابوتراب
به دنبال آنیم که از زیارت و آثار و فلسفه و فوائد آن بحث کنیم . و هدف کلی، شناختی عمیق تر و همه جانبه تر از مفاهیم و آموزش ها و سازندگی های این عبادت است.
گرچه شیوه ی بحث، آن نیست که به ترتیب یکایک اولیاء دین و امامان معصوم را مورد بحثی جداگانه قرار دهیم لیکن مسجد کوفه ؛ خانه آدم و نوح مصلای ابراهیم و مصلای حضرت مهدی (عج) ومحل عصای موسی و شجره یقطین و خاتم سلیمان ( علیهم السلام) است.
سخن از زیارت امیر المومنین (ع) و به خصوص سید الشهداء مایه و جنبه و زمینه ای خاص دارد که سزاوار است مستقلا مورد توجه و تحلیل قرار گیرد. نجف و کربلا فرهنگی عمیق را دارا هستند که دیدگاه را به سوی خود می کشند.
در حال حاضر و در این قسمت می خواهیم بر تربت ابوتراب حضور یابیم و به زیارت نجف و به دیدار مرقد امام ولایت برویم.
قبر حضرت علی علیه السلام در نجف است و نجف شهری است قدیمی که در پشت کوفه احداث شده ، و کوفه نیز شهری با سابقه و بزرگ و تاریخی از شهرهای عراق است.
آنچه اول بوده کوفه بوده است درختی تناور در تاریخ و نجف شاخه ای است که پس از شهادت علی بن ابیطالب (ع) و دفن او بر تنه ی کوفه روئیده است. هر چند خود این شاخه پربارتر و سنگین تر از بدنه ی اصلی شده است، ولی تا سال ها بیش از یک قرن جز اندکی از علویون، از گنج نهفته در این خاک کسی خبر نداشت، که بعداَ به
این ماجرای جانسوز اشاره خواهیم داشت. در هر صورت کوفه ، پیوندی تفکیک ناپذیر از نجف وکربلا دارد و شهری است پر ماجرا و حادثه خیز ودیاری است پر از خاطره ها و مخاطره ها و فراز ها و نشیب ها، تلخی ها و شیرینی ها .
از این رو، قبل از نجف باید سیمای کوفه را در تاریخ و سیمای تاریخ را در کوفه تماش کرد وبا این شهری که بنا شده از حادثه و برآمده از وقایع است بیشتر آشنا شد.
اینک با هم کتاب کوفه را ورق بزنیم:
کوفه در گذرگاه تاریخ
امام علی ( ع) : ای کوفه !
گویا می بینم تو را که در کشاکش حوادث همچون همچون چرم دباغی شده بازار« عکاظ » به این سو و آنسو کشیده می شوی. و زیر پای زلزله های حوادث ، پایمال میگردی. و من میدانم که هیچ ستمگری نسبت به تو اراده ی بدی نمی کند مگر اینکه خداوند او را بلایی گرفتار می کند و یا با تیر حادثه ای به قتلش می رساند.
این پیشگویی حضرت امیر (ع) است نسبت به کوفه و ماجراهایی که پس از خودش در این شهر روی خواهد داد.
گذشته از جنبه ی تاریخی، کوفه در فرهنگ اهل بیت علیهم السلام عصمت ، سرزمینی مقدس و دوست داشتنی است. گرچه در تاریخ حرمت و قداست و محبوبیت کوفه لگد مال امیال حکام شد و بارها و بارها جوی های خون، در این شهر روان گردید و سرها بردارها رفت و زبان ها از قفا بیرون آورده شد و آزادی را پای حکومت
های زور و سر نیزه و زندان به کرات و مرات قربانی کردند.
گرچه کوفیان به بی وفایی و سست عهدی معروف شده اند لیکن کوفه پایگاه و خاستگاه کسانی بوده که اهل ولایت بوده اند و به عترت عشق می ورزیده اند و شاید به تاوان همین پیوند با اهل بیت علیهم السلام آن همه مورد ستم قرار گرفته است که در جای دیگر امیر المومنین (ع) در وصف کوفه فرموده است.
چه طوفان هایی که کوفه را می شکافد و می درد چه تند بادهایی حوادث که برآن می وزد و می گذرد بزودی گروه های مردم با هم بپیچند و در افتند و از انسان ها هر کس که قائم و استوار باشد درو شود و درو شده ها در زیر دست و پا له گردند.
آری ... این همان کوفه است که امام صادق علیه السلام درباره اش فرموده است: کوفه تربتی است که ما را دوست دارد و ما آن را دوست می داریم خدایا هر که سوء قصد به آن بکند به تیر و بلایش بزن وهر که با آن دشمنی کند دشمنش باش.
در هنگام دفن حضرت، چاره ای نبود جز اینکه برای رد گم کردن به شیوه ای عمل کنند که کینه ورزان و دشمنان نتوانند اهانت و جسارتی کنند.
و نیز آن حضرت فرموده است : مکه حرم خداوند است ومدینه حرم حضرت محمد صلی الله علیه وآله وسلم، و کوفه حرم علی بن ابیطالب علیه السلام است.
و نیز سخن آن امام است که : کوفه باغی از باغ های بهشت است و در آن است قبر نوح و ابراهیم و قبر 300 تن از انبیاء الهی و 600 نفر از اوصیاء و قبر سرور اوصیاء امیر المومنین علیه السلام.
درهمین کوفه بنا به روایات قبر آدم ، نوح هود و صالح علیهم السلام است.
در همین کوفه بوده که علی بن ابیطالب علیه السلام خلافت کرده در مسجد کوفه «دکه القضاء» داشته ، خانه و زندگیش در این شهر بوده بر کوچه های این شهر قدم گذاشته است.
ایام محدود و کوتاه خلافت امام مجتبی علیه السلام پس از شهادت پدرش امیر المومنین در محراب خونین عبادت در همین شهر بوده است.
مسلم بن عقیل نماینده ی حسین بن علی علیه السلام در همین شهر به شهادت رسیده و پیکرش از بالای دار الاماره به پایین افکنده شده است هانی بن عروه حامی مسلم و شیعه حسین در کوفه به شهادت رسیده است.
نامه ها ی فراوان دعوت را مردم همین جا به سید الشهداء نوشته و امام حسین علیه السلام در پاسخ آن همه دعوت ها و دعوت نامه ها که بسوی این شهر حرکت کرد و قبل از رسیدن به کوفه در کربلا به شهادت رسید.
زینب کبری علیها السلام در بازار و دار الاماره همین شهر سخنرانی کرد و شادی کوفیان را به عزا مبدل ساخت .
حجر بن عدی آن انقلابی مرد شجاع و پرهیزکار با اصحاب پاکبازش در کوفه قیام کرد و به شهادت رسید.
عمرو بن حمق خزاعی، از یاران خالص علی علیه السلام در کوفه لباس سرخ شهادت پوشید.
میثم تمار، صحابی بزرگ امام علی علیه السلام به دستور این زیاد در کوفه از فراز دار به معراج رفت. رُشید هجری ، آن شیعه خالص امیر المومنین در کوفه شهید شد.
نهضت توابین و خروج آنان بر ضد امویان در سال 65 هجری از نخیله ی کوفه انجام گرفت و شعار «یا لثارات الحسین»آنان در کوفه طنین افکن. قیام و خروج مختار در سال 66 هجری در کوفه بود.
جنایت ها و فجایع «حجاج بن یوسف ثقفی» و کشتارهایش زندان هایش و قلع و قمع آل علی توسط او در کوفه بوده است.
دستگیری و شهادت پاکان و دلیرانی همچون « قنبر » غلام علی علیه السلام ، «کمیل بن زیاد» ، «سعید بن جبیر» بدست حجاج خون آشام بر پیشانی کوفه نوشته شده است.
کوفه شاهد خروج و قیام « زید بن علی بن الحسین» است که پس از آن نهضت مقدس در «کناسه» کوفه، سر به دار شد و به شهادت رسید.
قیام های سادت طباطبایی از اولاد امام حسن مجتبی علیه السلام در نیمه قرن دوم هجری در تاریخ کوفه ثبت شده است.
قیام «ابن طباطبای علوی » و «ابی السرایا» د ر زمان مأمون و نیز شورش های قرمطیان در کوفه بوده است.
