زیارت ائمه شیعه

در حیات و ممات

زیارت در حیات و ممات

امامان ما زنده و مرده شان یکی است و در هر دو حال آن آگاهی و توجه و احاطه به امور را دارا هستند.
شهیدان هم به نص روشن آیات قرآن زنده اند و نباید آنان را مرده پنداشت. پس ائمه پس از مرگشان هم زنده اند و حیات مضاعف دارند.
بنابریان حضور بر تربت پاکشان و زیارت مرقد مطهرشان با زیارت اهل قبور متفاوت است و دیداری است زنده تر ، عینی تر ، ملموس تر .
زیارت ائمه چه در حال حیاتشان و چه پس از شهادتشان یکسان است .
این بیان خود آنان است امام صادق علیه السلام فرموده است:
من زارنا فی مماتنا فکانما زارنا فی حیاتنا
یعنی آنکه ما را در مرگمان زیارت کنند گویا در حال  حیات ما را دیدار کرده است.
این یکسانی زیارت در دو حال هر چیست؟
درا ینکه زیارت پس از شهادتشان هم ، اجر و پاداش عظیم دارد،  در اینکه می فهمند و متوجه اند و پاسخ سلام زائران را می دهند، در اینکه دیدار سازنده و تربیت کننده است برای زائر .
زیارت ائمه یادآور مظومیت ها، پیوند دهنده ی دل ها تربیت کننده جان ها و الهام بخش فداکاری در راه دین است.
ائمه شهید شیعه پس ا زمرگشان حیات مضاعف دارند و متوجه سلام و زیارت زائران هستند و پاسخ می دهند.
و اینکه نشانه ی موضع گیری و جهت خط فکری و عملی است و تعطیم واطاعت و پیروی از ائمه است و رمز و سمبل اعلام همبستگی و وفاداری است دراینکه زیارت هم تاثیری همچون هجرت دارد .
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم د رمورد خویش فرموده است :  من زار قبری بعد موتی کان کمن هاجر الی فی حیاتی .
یعنی آنکه مدفن مرا پس از مرگم زیارت کند همانند کسی است که در  حال حیات من  به سوی من هجرت کرده باشد.
وقتی هجرت به سوی رسول ، در حال حیات برای آموختن دین و برای حمایت از حق و یاری اسلام باشد هجرت به سوی ائمه هم که وارثان پیامبر و حافظان دین خدایند برای همین اهداف و آثار است و برای همین اعلام وفاداری ها و اعلان همبسنگی ها و فراگرفتن دین و حرکت در مسیر .

تجدید میثاق با امام

زیارت ، تجدید میثاق با امام

حضور در کنار مزار امام و زیارت قبر پیشوایان معصوم نوعی تجدید عهد و پیمان با امام است و نشانه ی تحکیم میثاق امت با امام و تقویت پیوند ولایت.
قبلا هم احادیثی را نقل کردیم که دیدار با امام را ممتم حج بیان کرده بود و مردم را پس از طواف و اعمال حج به ملاقات با امام و عرضه نصر و اعلام مودت و ولایت دستور داده بود احادیث  « تمام الحج لقاء الامام »  یادمان نرفته است .
پیشوای هشتم حضرت رضا علیه السلام فرموده است :
برا ی هر امامی ، در گردن و بر عهده هواداران و پیروانش عهد و پیمانی است و از جمله نشانه های وفای کامل به این پیمان زیارت قبور ائمه است : ان لکل امام عهداً فی عنق اولیائه و شیعته و ان من تمام الوفاء بالعهد و حسن الاداء زیارة قبور هم ....
به خاطر نقش تربیتی و سازندگی و بعد اجتماعی این زیارت هاست که پاداش های عظیمی  برای آن ها نقل شده است.
از جمله به فرموده امام صادق علیه السلام : هرکس امام مفترض الطاعة ای را واجب ساخته است و در کنار مرقد او چهار رکعت نماز بخواند خداوند برایش پاداش زیارت حج و عمره می نویسد.
در اینجا به این دو حدیث اکتفا می کنیم .  در بحث های آینده که به بررسی و تحلیل مفاهیم و تعالیم مطرح شده در زیارت نامه خواهیم پرداخت این موضوع را بیشتر مورد دقت و کاوش قرار خواهیم داد. ان شاالله .

پیام ویژه ائمه

دریایی از روایات روبروی ماست که همه دستور و توصیه به زیارت قبور ائمه معصومین علیهم السلام می دهد و پیام اکید ائمه را در این مورد به گوش ما می رساند .
احادیث فراوان د رمورد ترغیب به این امر سازنده وجود دارد که ازحوصله و وسعت این گونه مقالات بیرون است و باید آن ها را در مجموعه های حدیثی و کتب مخصوص مطالعه کرد. لیکن به چند حدیث به  عنوان نمونه اشاره می شود.
حضرت رضا علیه السلام فرمود:
هر کس  مرا با توجه به دوری منزلگاه و مزارم زیارت  کند در قیامت د رسه جا به نجاتش خواهم شتافت : بر صراط در میزان و هنگام عرضه ی  نامه اعمال .
هر کس امام رضا علیه السلام را در غربتش زیارت کند در حالی که او را پس از پدرش امام واجب الاطاعه می شناسد که اطاعتش از سوی خدا فرض شده است همچون زائر پیامبر است .
 حضرت رضا علیه السلام فرموده است :
خداوند تربت مرا محل رفت و آمد شیعیان و دوست دارانم قرار می دهد هر کس مرا  در غربتم زیارت کند من هم او را در قیامت زیارت خواهم کرد.
آن چه که در این سه حدیث و احادیث مکرر دیگری که درباره ی زیارت آن حضرت است  به چشم می خورد تکیه روی غربت و دوری است از یان جهت که زیارت قبر این شهید غریب  مایه احیاء نام اوست پاداش بیشتری دارد حتی در روایاتی " علی بن مهزیار "| از امام جواد علیه السلام می پرسد : آیا زیارت امام رضا علیه السلام افضل است یا زیارت امام حسین علیه السلام ؟ حضرت جواب می دهد : زیارت پدرم برتر است زیرا اباعبدالله علیه السلام را همه مردم زیارت می کنند لیکن پدرم را جز خواصی از شیعیان زیارت نمی کنند شبیه این روایت را حضرت عبد العظیم هم از امام جواد علیه السلام نقل کرده است .
به خصوص اگر شرایط خفقان باری حاکم باشد که قدرت های حاکمه با انگیزه های شیطانی در صددخاموش ساختن این نور های تابان و منزوی ساختن نام و مزار و شخصیت این ائمه معصوم باشند شیعه ی وفدار به خط ائمه انگیزه قوی تر در زیارت پیدا می کند و به خاطر تبلیغ حق و روشنگری افکار با حساسیتی افزون تر  به زیارت می رود د رنتیجه پاداشی مضاعف هم می یابد.
 درباره امام کاظم علیه السلام نقل شده است که :  حسین بن بشار واسطی از حضرت رضا علیه السلام درابره زیارت قبر پدرش موسی بن جعفر علیه السلام و ثواب آن می پرسد.
حضرت سفارش به زیارت می کند وثوابی  همپای زیارت پیامبر بیان می کند راوی اظهار می دارد که :  به امام گفتم : من ترسیدم و برایم وارد شدن به داخل مزار و مرقد میسر نشد!
حضرت فرمود : ازهمان پشت قبر یا پشت دیوار یا پل سلام کن.
این روایت می رساند که قبر امام موسی بن جعفرعلیه السلام مورد کنترل بوده و برای زائران آن حضرت خوف و ناامنی وجود داشته است ولی در عین حال هر چند با سلام کردن از دور هم یک شیعه باید پیوند خود را با امام خویش تحکیم و تجدید کند.
احادیث متعددی نقل شده است که اگر راهتان دور بود و زیارت رفتن بالای بام رفته و روی به مرقد مطهر یک امام و به قصد زیارت او سلام بدهید.
حتی اگر به هیچ وجه زیارت قبور امامان میسر نشد امام صادق علیه السلام زیارت موالیان صالح و دوستان خالص ائمه را هم مورد تشویق قرار داده است که ثواب زیارت ائمه را می برد.
و تا حدی از اثار و برکات زیارت امامان از این طریق و با یک واسطه بهره مند می شود.
ولی تاثیر سازنده بیشتر د ردیدار مزار خود ائمه نهفته است که خود از ارکان دین و پایه های استوار آموزش های الهی ادیان آسمانی می باشند و حضور پیروان حق پیرامون مرقد پاکشان کانونی از ایمان و جذبه و پیوستگی به وجود می آورد و با الهام از اینکه صاحب این قبر  در راه خدای تعالی و دین عاشقی پاک باخته . پیشوایی فداکار بوده است به زائران هم دعوت به خیر و دفاع از حق و شهادت در راه خدا را الهام می دهد.
آن رقت قلبی که هنگام زیارت پدید می آید یادآور مظلومیت هاست.
آن صفای باطنی که کنار قبور اولیاء دین دست می دهد تربیت کننده ی جان های مشتاق و مستعد است .
ان محبت و صمیمیتی که برای زائران در مشاهد پیش می آید زمینه ساز وحدت نظرها و پیوند قلب ها بر محور امامت و ولایت و هدایت ائمه است.
و مگر به خداوند جز از این راه می توان نطدیک شد؟
زیارت ائمه وسیله قرب به پروردگار است ...« ابتغوا الی الله الوسیله »
 درباره زیارت ائمه آن چه با حجم این نوشته مناسب است اشاره به همین چند حدیثی است که نقل شد.
لیکن زیارت کربلا ویژگی دیگری دارد. و اشاراتی مبسوط تر و بحثی گسترده تر می خواهد. امامان شیعه هم بیشترین تأکید را روی زیارت قبر حسین علیه السلام داشتند .